grudzień 2023

Artykuł: Czas skończyć z tym tematem tabu

Menopauza rzutuje na wiele aspektów kobiecego życia, również na ich sytuację na rynku pracy. Przedsiębiorcy powinni przywiązywać coraz większą wagę do warunków przyjaznych tej części populacji.

Trendy demograficzne mają duży wpływ na globalną gospodarkę i rynek pracy. Osób w wieku co najmniej 60 lat jest już więcej niż dzieci poniżej piątego roku życia. W latach 2015–2050 odsetek światowej populacji mającej powyżej 60 lat wzrośnie aż o 10 pkt proc., z 12 proc. do 22 proc. – wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia. W Unii Europejskiej prawie co piąta osoba ma co najmniej 65 lat. Problem starzenia się społeczeństwa i jego konsekwencje dotyczą również Polski. W 2050 r. udział osób w wieku produkcyjnym w populacji wyniesie 57 proc., w wieku powyżej 65. roku życia – aż 32,7 proc., natomiast w wieku przedprodukcyjnym – niecałe 11 proc. Najszybciej rosnącą grupą pracownic są kobiety w okresie transformacji menopauzalnej.

Nie tylko uderzenia gorąca

W Polsce coraz głośniej mówi się o potrzebie wyrównywania szans i warunków pracy, również w kontekście fizjologii i zmian biologicznych zachodzących w organizmie. Firmy zaczynają włączać do benefitów urlopy menstruacyjne. Ale menopauza nadal pozostaje tematem tabu, co jest zaskakujące, zważywszy na fakt, jak dużej grupy dotyczy.

Panie w wielu okołomenopauzalnym stanowią aż 27 proc. aktywnych zawodowo kobiet i 12 proc. wszystkich pracujących. To oznacza, że co ósma pracująca osoba może się właśnie zmagać z fizycznymi i psychicznymi problemami wynikającymi z menopauzy. To nie tylko najbardziej znane uderzenia gorąca, ale również bóle głowy, problemy z pamięcią i koncentracją, niepokój i częste zmiany nastroju.

Zmiany hormonalne zachodzące w okresie menopauzy mogą doprowadzić do obniżenia poczucia własnej atrakcyjności, a nawet do rozwoju depresji. Statystyki są niepokojące. Występowanie zaburzeń depresyjnych w wieku 45–55 lat kształtuje się na poziomie 30 proc., natomiast w grupie kobiet 35–44 lata – na poziomie niespełna 6 proc. Najczęściej zaburzenia depresyjne występują u kobiet w okresie okołomenopauzalnym i stanowią 55 proc., u kobiet w okresie premenopauzy – 35 proc., natomiast w grupie w wieku rozrodczym odsetek ten jest poniżej 18 proc. – wynika z badania opisanego przez Klinikę Psychiatrii Dorosłych UM w Łodzi.

Stan obecny i postulaty

Konieczne jest zwiększanie świadomości i poziomu wiedzy na temat menopauzy, a także wypracowanie rozwiązań, które wpłyną na poprawę sytuacji kobiet – zarówno w kontekście opieki medycznej, jak i sytuacji na rynku pracy. Promowanie idei równości oraz tworzenie miejsc pracy przyjaznych kobietom to cel Kulczyk Foundation, która rozpoczęła drugą edycję programu Cykl Kariery. Celem pierwszej edycji było zbudowanie świadomości dotyczącej zdrowia menstruacyjnego oraz upowszechnianie dostępu do środków menstruacyjnych, drugą edycję Organizatorzy poszerzyli o tematykę menopauzy.

Ciekawych wniosków na temat świadomości społecznej w tym zakresie dostarcza przygotowany na zlecenie fundacji pierwszy w Polsce kompleksowy raport o menopauzie „Menopauza bez tabu”. Aż 93 proc. ankietowanych nie potrafiło prawidłowo zdefiniować menopauzy. Ponad połowa kobiet nie powiedziałaby o niej pracodawcy czy przełożonemu, a niewiele mniej nie rozmawiałoby na ten temat z szefową czy z współpracownikami.

Uczestniczki badania wskazały również na rozwiązania, które ułatwiłyby im wykonywanie obowiązków zawodowych podczas menopauzy. Na pierwszym miejscu znalazła się możliwość pracy zdalnej na żądanie. Kolejnym rozwiązaniem podnoszącym komfort byłoby zapewnienie prysznica i stworzenie pomieszczenia, w którym można się wyciszyć. Tyle samo kobiet uważa, że ważnym benefitem byłaby możliwość większej liczby dni urlopu na żądanie.

Walka o talenty

Choć sytuacja się poprawia, to dyskryminacja na rynku pracy w Polsce nadal jest dużym problemem – ze względu na płeć czy wiek. Młodsi kandydaci otrzymują zaproszenie na rozmowę rekrutacyjną średnio dwa razy częściej niż starsi. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w Warszawie, gdzie młodsi kandydaci ubiegający się o pracę na wyspecjalizowanych stanowiskach są zapraszani na rozmowę nawet czterokrotnie częściej niż ich starsi kontrkandydaci – podaje Polski Instytut Ekonomiczny. Liczne badania potwierdzają też, że kobiety zdecydowanie rzadziej niż mężczyźni zasiadają w zarządach i radach nadzorczych. A za pracę na tych samych stanowiskach nadal dostają niższe wynagrodzenie niż mężczyźni.

Kobiety w wieku okołomenopauzalnym muszą się zatem zmierzyć z podwójnym wyzwaniem: dyskryminacją ze względu na wiek i płeć. Firmy i instytucje powinny przywiązywać coraz większą wagę do warunków pracy przyjaznych tej części populacji. To cenna i doświadczona grupa pracowników. Jest to szczególnie ważne w kontekście wspomnianych już trendów demograficznych. Samo zwiększenie aktywności zawodowej kobiet do poziomu średniej dla krajów europejskich zwiększyłoby liczbę pań na rynku pracy o 0,5 mln, a do PKB dołożyłoby kilkadziesiąt miliardów w skali roku.

Firmy oferujące wsparcie kobietom w okresie okołomenopauzalnym to na razie prawdziwa rzadkość, a w walce o talenty na rynku pracy to właśnie takie podmioty będą mieć przewagę konkurencyjną. Na dłuższą metę zyskają na tym wszyscy – kobiety, przedsiębiorcy i cała gospodarka. Żeby tak się stało, potrzebne jest kompleksowe podejście, obejmujące społeczne kampanie edukacyjne, poszerzenie pakietu opieki zdrowotnej oraz budowanie świadomości i obalanie stereotypów w przestrzeni publicznej.

Tekst opublikowany na rp.pl 23 listopada 2023 r.

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

    To pole jest obowiązkowe.

    To pole jest obowiązkowe.

    *Informacja o przetwarzaniu danych osobowych
    Administratorem Twoich danych jest Kulczyk Foundation z siedzibą w Warszawie. Kontakt z administratorem jest możliwy pod adresem iod@kulczykfoundation.org.pl. Rozwiń

    Bądź na bieżąco

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    Twój adres e-mail został zweryfikowany i dodany do naszej listy mailingowej.

    Wypełnij ankietę: Sprawdź na jakim etapie życia jesteś

    Odpowiedz na pytanie: 1/7

    Ile masz lat?

    Przyjmuje się, że w wieku około 40 lat może się rozpocząć perimenopauza, czyli okres zaczynający się wraz z pierwszymi objawami nadchodzącej menopauzy, do 12 miesięcy po ostatniej miesiączce. W Polsce średni wiek kobiet doświadczających menopauzy (ostatniej miesiączki) to 51 lat. Jeśli menopauza wystąpi między 40. a 45. r.ż., to jest to wczesna menopauza. Jeśli poniżej 40 lat, to mówimy o pierwotnej niewydolności jajników (POI).

    Jak byś opisała swoje miesiączki?

    We wczesnym okresie przejścia menopauzalnego różnice w długości poszczególnych cykli przekraczają 7 dni. Gdy przerwa w comiesięcznych krwawieniach sięga co najmniej 60 dni, mówimy o późnym okresie przejścia menopauzalnego. Jeśli krwawienie z pochwy pojawia się po menopauzie, czyli po ponad roku bez miesiączkowania, należy się zgłosić do lekarza.

    Czy Twoja skóra jest teraz bardziej sucha, masz uczucie ściągnięcia, podrażnienia, swędzenia?

    Malejący podczas perimenopauzy poziom estrogenu wywołuje w skórze kaskadę zdarzeń. Gruczoły łojowe przestają produkować ochronną warstewkę sebum. Bez warstwy lipidów skóra staje się przesuszona i skłonna do podrażnień. Mogą się pojawić alergie na kosmetyki, swędzenie, uczucie ściągnięcia.

    Czy zdarzają ci się nagłe uderzenia gorąca?

    Obniżony poziom estrogenów w okresie transformacji menopauzalnej wpływa na termoregulację, stąd uderzenia gorąca. To nagła fala gorąca rozlewająca się po górnej części ciała. Skóra się poci, jest zaczerwieniona, na twarzy i dekolcie mogą się pojawić czerwone plamy. Serce może szybciej pracować, a ciśnienie wzrosnąć, co wywołuje uczucie niepokoju. Uderzenia gorąca mogą trwać kilka minut. Mogą się kończyć uczuciem zimna, a nawet dreszczami.

    Czy pojawiły się u Ciebie problemy ze snem (trudności z zasypianiem, budzenie się w nocy)?

    Okres perimenopauzy może się wiązać z zaburzeniami snu. Trudności z zasypianiem albo wybudzenia w nocy – dla wielu osób to pierwszy objaw zmian hormonalnych. Dodatkowym zaburzaczem snu są nocne uderzenia gorąca.

    Czy zaobserwowałaś u siebie od jakiegoś czasu silniejszą niż zwykle zmienność nastroju (nie wywołaną trudnymi wydarzeniami)? Łatwiej wpadasz w złość, irytują Cię rzeczy, na które do tej pory nie zwracałaś uwagi, bywasz przygnębiona, częściej płaczesz, nie masz ochoty nic robić?

    Spadek poziomu hormonów w czasie perimenopauzy, wpływa na nasze samopoczucie. Rozdrażnienie, złość, mniejsza cierpliwość, smutek, częste wahania nastroju. Nastrój może się pogorszyć także przez niektóre objawy typowe dla menopauzy, jak: kłopoty ze snem, ciągłe zmęczenie czy uderzenia gorąca. Wystarczy więc nawet jeden objaw transformacji menopauzalnej, żebyśmy zachowywały się inaczej niż dotychczas. Zmienność nastroju zaczyna być problemem, gdy nie widzimy przyczyn, które da się powiązać z nagłą zmianą nastawienia.

    Czy wzrosły Twoja waga i obwód w pasie, mimo że nie zmieniłaś nawyków żywieniowych i aktywności?

    W okresie perimenopauzy wraz ze spadkiem poziomu estrogenów organizm staje się bardziej podatny na zmiany metaboliczne, łatwiej dochodzi do odkładania się tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha. Z wiekiem tracimy też stopniowo tkankę mięśniową, która fizjologicznie potrzebuje więcej energii niż tkanka tłuszczowa. Możemy jeść i ruszać się tyle samo co zawsze, ale skład ciała zmienia się niekorzystnie, a masa ciała rośnie. Między 40. a 60. rokiem życia kobiety przybierają na wadze średnio 10 kg.

    Sprawdź tutaj, w którym okresie życia jesteś.

    Interesuje cię pełna wersja raportu?
    » kliknij tutaj «

    Zamknij

    Interesuje Cię pełna wersja RAPORTU?

    Zostaw nam swój e-mail

    Prześlemy Ci pełną wersję raportu z badania
    "Menopauza Bez Tabu".

      To pole jest obowiązkowe.

      Informacja o przetwarzaniu danych osobowych
      Administratorem Twoich danych jest Kulczyk Foundation z siedzibą w Warszawie. Kontakt z administratorem jest możliwy pod adresem iod@kulczykfoundation.org.pl. Rozwiń

      Dziękujemy!

      Otrzymasz e-mail z pełną wersją raportu.

      Wróć do strony głównej

      Zamknij

      Interesuje Cię raport NIEWIDZIALNE W PRACY?

      Zostaw nam swój e-mail

      Prześlemy Ci raport z badania
      "Niewidzialne w pracy. Kobiety w okresie menopauzalnym".

        To pole jest obowiązkowe.

        Zaznaczenie zgody jest obowiązkowe.

        Informacja o przetwarzaniu danych osobowych
        Administratorem Twoich danych jest Kulczyk Foundation z siedzibą w Warszawie. Kontakt z administratorem jest możliwy pod adresem iod@kulczykfoundation.org.pl. Rozwiń

        Dziękujemy!

        Otrzymasz e-mail z raportem.

        Zamknij okno

        Zamknij

        Klazula informacyjna

        1. Administrator. Administratorem Twoich danych osobowych w związku z kampanią „Menopauza Bez Tabu”, („Kampania”) jest FUNDACJA KULCZYK FOUNDATION z siedzibą w Warszawie (00-526) przy ul. Kruczej 24/26, wpisana do rejestru stowarzyszeń, innychorganizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: 0000471002, posiadająca numer NIP: 70104114847 (“Fundacja”). Kontakt z Fundacją jest możliwy e-mailowo pod adresem iod@kulczykfoundation.org.pl.

        2. Inspektor Ochrony Danych. Fundacja powołała inspektora ochrony danych osobowych, z którym można skontaktować się we wszystkich w sprawach związanych z ochroną prywatności i danych osobowych e-mailowo pod adresem iod@kulczykfoundation.org.pl.

        3. Cele przetwarzania danych osobowych. Fundacja przetwarza Twoje dane osobowe podane w celu: (a) realizacji prawnie uzasadnionego interesu Fundacji polegającego na prowadzeniu jej działalności statutowej, w tym przeprowadzeniu Kampanii (art. 6 ust. 1 lit f RODO); (b) realizacji prawnie uzasadnionego interesu Fundacji polegającego na informowaniu osób zainteresowanych Kampanią o jej dalszym przebiegu (art. 6 ust. 1 lit f RODO), przy czym Fundacja będzie przetwarzać Twoje dane w tym celu wyłącznie jeśli zgodzisz się na otrzymywanie informacji dot. Kampanii na swój adres e-mail.

        4. Komu Fundacja może ujawnić dane osobowe? Fundacja może ujawnić podane przez Ciebie dane osobowe: (a) swoim pracownikom, współpracownikom, w szczególności którzy są zaangażowani w realizację Kampanii; (b) dostawcom usług, oprogramowania i systemów informatycznych, które Fundacja wykorzystuje do prowadzenia swojej działalności statutowej, w tym do realizacji Kampanii; (c) podmiotom, które świadczą usługi wspierające działalność statutową Fundacji, takie jak usługi księgowe, usługi doradztwa prawnego i biznesowego, usługi konserwacji sprzętu IT, usługi finansowe, usługi marketingowe – wyłącznie w niezbędnym do świadczenia tego rodzaju usług zakresie.

        5. Czy Fundacja będzie przekazywać dane osobowe poza obszar EOG? Fundacja nie będzie przekazywać pozyskanych danych osobowych poza terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

        Komu Fundacja może ujawnić dane osobowe? Fundacja może ujawnić podane przez Ciebie dane osobowe:

        6. Jak długo Fundacja będzie przetwarzać dane osobowe? Fundacja będzie przetwarzać dane osobowe przez cały okres prowadzenia Kampanii lub do momentu wycofania udzielonej przez Ciebie zgody na przesyłanie informacji nt. Kampanii (w zależności od tego, które ze zdarzeń nastąpi wcześniej).

        7. Jakie prawa przysługują osobom, których dane dotyczą w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez Fundację? Masz prawo do: (a) dostępu do swoich danych osobowych; (b) żądania ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania; (c) wniesienia skargi w związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w Warszawie; (d) w zakresie w jakim Twoje dane osobowe są przetwarzane na podstawie przesłanki prawnie uzasadnionego interesu Fundacji – wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych; (e) w związku z tym, że podstawą prawną przetwarzania Twoich danych jest prawnie uzasadniony interes Fundacji, nie przysługuje Ci prawo do przenoszenia danych osobowych; (f) w odniesieniu do zgody na otrzymywanie informacji dot. Kampanii, o ile ją wyrazisz – możesz wycofać zgodę w dowolnym momencie wysyłając wiadomość na adres iod@kulczykfoundation.org lub klikając w tzw. link unsubscribe dołączony do wysyłanych do Ciebie wiadomości. Wycofanie zgody pozostaje bez wpływu na działań podejmowanych na jej podstawie przez jej wycofaniem.

        8. Czy podanie danych osobowych jest obowiązkowe? Podanie danych osobowych jest niezbędne do otrzymania materiałów dot. Kampanii. Wyrażenie zgody na otrzymywanie informacji dot. Kampanii jest dobrowolne.

        9. Czy Fundacja będzie wykorzystywać dane osobowe do podejmowania decyzji w sposób zautomatyzowany, w tym profilowania? Nie.